Een jonge man komt in de smeulende zomer van 1972 naar Amsterdam, om als aankomend toneelschrijver het artistieke milieu rustig te verkennen. Maar al vlug wordt hij meegesleept door de bedwelmende ontmoetingen. Hij spreekt toonaangevende theaterfiguren, wordt meegevraagd naar ‘akties’ en danst met de Medusa. In de bar luistert hij naar de wijze raad van de mimespeelster en de snaakse wijsheden van de oude acteur. En dan zijn daar nog die twee actrices die hem gezelschap gaan houden. De zomer lijkt één lange koortsdroom – daarna begint de strijd om het leven een hechte vorm te geven, maar dat lukt ook niet zonder meer.
Vijftig jaar later wacht in dezelfde stad – wanneer de lucide zorgeloosheid van toen al lang is verdwenen – een brief uit het verleden, met een raadselachtige en persoonlijke aansporing van een inmiddels overleden actrice. De verteller probeert haar boodschap, maar ook het gedrag van de gekwelde ziel die namens haar contact met hem zoekt, te interpreteren. Er komen nieuwe, vreemde verwikkelingen uit voort, met poppenspelers en hun bizarre spel, die de voorafgaande gebeurtenissen in een ander licht zetten. Alles blijkt toch weer anders te zijn dan die jongen van twintig indertijd dacht.
Ten slotte loopt een wat bitter getinte, kritische persoonlijke afrekening uit op een gloedvol pleidooi voor de fantasie en verbeeldingskracht. De oorsprong van deze levenslange fascinatie voor en een omgang met de theatrale aspecten van het bestaan komen bloot te liggen. Dat levert een prachtig portret op van een spannende en tumultueuze periode in ons culturele leven van de afgelopen vijftig jaar.
Kester Freriks (Theaterkrant.nl): “Met Als een nacht zonder slaap schreef Strijards een boek dat de dromen én gevaren van een leven gewijd aan theater met openhartige precisie vastlegt. Deze bekentenis van een theaterregisseur is belangwekkend.”
Frans Strijards (1952) is de schrijver en regisseur die jarenlang opzien baarde met o.a. zijn versie van De Kersentuin. Hij leidde drie gezelschappen, waaronder het befaamde Art & Pro, en heeft meer dan dertig toneelstukken op zijn naam staan. Hij kreeg de Van Dalsumprijs, de Nederlands-Vlaamse Toneelschrijfprijs en de Prosceniumprijs, en zijn stukken werden vaak vertaald en in het buitenland gespeeld. Gesprekken over G. en het Syndroom van Stendhal behoren volgens de critici van In Reprise tot de meest interessante van het Nederlands repertoire. Na zijn romandebuut in 2010 schreef hij ook nog een boek met theaterlessen. Dit is zijn derde roman.
Strijards’ toneelwerk staat bekend om het ontrafelen van de psychologie van de personages, de raadselachtige situaties en de ambigue werkelijkheid. Het zijn ingrediënten en elementen die in zijn romans terugkomen. Ook in Als een nacht zonder slaap is de scheidslijn tussen herinnering en verbeelding huiveringwekkend en ongemakkelijk naadloos.
